Nemrut Dağındaki Dünya Tarih Mirasını Görünce “Utandım”…
10 Ekim 2011
Ramazan Bayramı öncesi Hürriyet Gazetesinde; Kültür ve Turizm Bakanımız Sayın Ertuğrul Günay “Nemrut Heykellerinde yüzyılların yarattığı yıpranmalar olduğunu, heykellerin yüzlerindeki detayların kaybolmaya başladığı ve her gece bu heykellerin rüyasına girdiğini, mümkün olsa üstünü örteceğini belirten ve heykeller için Kahta’da müze yapıp, orada korumaya almayı düşündüğü” haberi manşetten verilmişti.
Geçtiğimiz Temmuz ayında; İnönü Üniversitesi Turgut Özal Tıp Merkezinde kurulan Konukevi’nin açılış törenine MİAD Genel Başkanımız Sayın Yunus Akdaş’ın daveti üzerine katılmıştım.
Açılış sonrası Pütürge Belediye Başkanımız Sayın Necdet Ayaydın Beyin; Pütürge ve Nemrut Dağı için düzenlemiş olduğu gezi programına katıldım. Bölgede yapılan çalışmaları yakından görme imkanı sağlayan bu gezi sırasında Belediye Başkanımız, Sayın Ali Kazgan Beyin Malatya İl Genel Sekreteri olduğu dönemde bölgeye yapılan çalışmalarda çok büyük destekleri olduğu, bu geziye katılarak bölgede yapılan çalışmaların sonuçlarını da görmesinden ve davetine katıldığından dolayı çok teşekkür etmişti.
Pütürge, Tepehan ve sonrasında Karapınar’da çay molası verdikten sonra Nemrut dağına ulaştık. Bütün ziyaretçiler antik dönem ait tarihi kalıntılar üzerinde gezinmekte idi, herhangi bir koruma söz konusu değildi, orada yer alan eser hakkında bilgi alacak hiçbir doküman veya rehber yoktu. Sadece “Piknik yapmak, Yerlere çöp atmak ve heykelere dokunmak yasaktır.” tabelası vardı. Bu tarihi mirası koruyamadığımızı hiç düşünemezdim.
Cep telefonumuzdan Google’a girerek “Nemrut Dağı; Adıyaman ili Kahta ilçesi sınırları içerisinde bulunan Kommagene krallığından kalma bir antik kent olup, Kommagene kralı Antiokus'un mezarının da içinde bulunduğu anadolu'daki antik döneme ait en görkemli ibadet yeri olduğu, yazıtlara göre Antiokos’un anıt mezarı ve mezar odasının üzerine kırma taşlardan oluşan bir Tümülüs (bir mezar ya da mezarlık içeren, toprak yığılarak oluşturulmuş tepecikler) ve tümülüsün üç tarafını çevreleyen kutsal alanlar inşa ettirmiş, yüksekliği 10 metreyi bulan büyüleyici heykelleriyle, metrelerce uzunluktaki kitabeleriyle 1987 yılında UNESCO Dünya Mirası listesinde yerini alan dünyanın en yüksek açık hava müzesi olduğunu” öğrendik.
Birden; 15 yıl önce eşim ve kızımla birlikte Berlin’de gezdiğim “Berlin Bergama Müzesi” gözümün önüne geldi ve Nemrut Dağındaki bu durumla karşılaşınca gerçekten çok üzüldüm, hayır yetmez utandım.
Berlin’deki Bergama müzesi; Alfred Messel ve Ludvig Hoffmann tarafından tasarlanmış ve 1910-1930 yılları arasında yirmi yılda inşa edilmiş. Müze, özellikle Bergama Zeus Sunağı, Milet'in Pazar Kapısı gibi antik anıtsal yapıları sergilemek üzere yapılmış. Bu anıtların tamamı 1874 yılında Alman Arkeoloğu Human tarafından Türkiye'den taşınmış, müzedeki antik eser kolleksiyonunun Almanya'ya yasal olarak getirilip getirilmediği konusu tartışmalı olduğu ve bu eserlerin Türkiye'ye geri getirilmesi konusunda da çalışmalar bulunmaktadır. Almanya’nın en önemli müzesi olan “Bergama Müzesini” yılda 1 milyona yakın ziyaretçi gezmektedir.
Müzede yer alan eserlere numaralar verilmiş ve girişte aldığımız televizyon kumandasına benzer aletlere; bilgi almak isteğimiz eseri numarasını girdiğimizde o esere ait tüm tarihi bilgiler kulaklıktan dinlenilmektedir.
Berlin'deki Müzede bulunan Bergama'nın Zeus Sunağı ile diğer eserlerin yer aldığı filmi " youtube.com " internet adresinden izleyebilirsiniz.
Ayrıca; İzmir Bergama antik kentinin bugünkü halini ve Berlin Bergama Müzesinde yer alan eserlerin Bergama antik şehrine konumlandırılmış halini " youtube.com " TRT tarafından yayınlanan filmden izleyebilirsiniz.
Nemrut Dağında yer alan Dünya Mirası olan bu eserlerle ilgili görev yapan ilgili ve yetkililerin basında yer alan çalışmalarına bakıyorum…
Evet “UTANCIMDAN” yazıya devam edemeyeceğim… Özür dilerim…
Bilgin AKBAL /Elektrik Yük. Müh.