Değişime Hazır Olmak
Yeri gelmişken misyon ve vizyon kelimelerini de açmak gerekir. Çünkü stratejik planlamada bu kelimelerle sık sık karşılaşılacaktır. Misyon; Fransızca “mission” kelimesinden gelmektedir ve Türkçe de ulu görev, öz görev, amaç anlamlarında kullanılır. Türk Dil Kurumu’na göre bir kimse kurum ya da kuruluşun var oluş nedenidir. Bir kimse kurum ya da kuruluşun yapması beklenen görevdir. Kısaca bir kurumun varlık nedenidir. Misyon bir kurumun hizmet alanını gösterir. Kurumun yapması gerektiğini belirler ve kurumun değişmez karakterini tanımlar. Vizyonda yine Fransızca bir kelimedir ve “vission” kelimesinden gelmektedir. Türkçe de ulu düş, ülkü, geniş görüşlülük, uzgörür, ileri görüş anlamlarında kullanılır. Vizyon bir kurumun uzun vade de ulaşmak istediği yer ve durumu, ilerleyeceği yönü tarif eder. Kurumun ideal geleceğini sembolize eder. Uzun vade de yapılacak işler ve gelecekte olunmak istenen yerdir.
Bütün bu açıklamalar ışığın da eğer bir kurum mevcut yerini beğenmiyorsa, tesadüfe dayalı bir gelişmişlik göstermek istemiyorsa piyasa ile rekabet etmek, çağın gerektirdiği bilgi birikim ve donanıma sahip olmak istiyorsa, kendini emsallerinin ve rakiplerinin gerisinde görmek istemiyorsa, mutlaka stratejik planlama yapmalıdır. Bu da ancak stratejik planlama ile mümkün olur.
Stratejik Planlama bir kuruma birçok faydalar sağlar. Bunları sıralamak gerekirse;
*Kurumun misyonuna açıklık kazandırır.
*Hizmet verilen hedef kitlenin özellikleri belirlenir.
*Kurumun güçlü ve zayıf yönleri ortaya çıkar.
*Kurumun iç kaynakları tespit edilir.
*Ortaya çıkan fırsatlar değerlendirilir.
*Planlamaya hem içten hem de dıştan destek sağlanacağı için planlanan çalışmanın kabul görmesi ve uygulamada ki başarı artar.
Gelişmek, ilerlemek, kalkınmak için stratejik planlama yapmak gerekir.
Değişim ve gelişimin kaçınılmaz olduğu günümüzde kalkınmanın, ilerlemenin klasik planlama ile yapılması mümkün değildir. Öyleyse kalkınmak, gelişmek, değişmek isteyen her sistem çok acil olarak Stratejik Planlama yapmalıdır. Huxhold ve Levinsohn (1995)’e göre stratejik planlama şu adımlardan oluşur:
• Stratejik görüşün oluşturulması
• Programın (projenin) fizibilite çalışmaları
• Finans stratejileri
• Program için faaliyet alanının geliştirilmesi.
Stratejik Planlama Gelecekle İlgilenir
Gelecekte arzu edilen durumu ve ona ulaşmanın yollarını tasarlar. Stratejik planlama devamlılık göstermesi gereken bir süreçtir, davranıştır, hayat tarzıdır. Kısa, orta ve uzun vadeli bütçe ve faaliyet planlarını birbirine bağlar. Başarılı olmak isteyen kurum ve kuruluşların stratejik planlama yapmaktan başka çareleri yoktur. Yapıların stratejik planını yapmadan önce mevcut durumunu analiz edip nerede olduğunu tespit etmesi gereklidir. Bu durum tespiti çok önemli bir süreçtir. Nerede olduğumuzu açıkça belirlemeliyiz ki geleceğe yönelik planlamalarımızı sağlıklı yürütebilelim. Eğer zayıf yanlarımızı görmezden gelirsek hedeflere ulaşmamız imkânsızlaşır.
Abraham Lincoln’ un dediği gibi; “Eğer ilk önce nerede olduğumuzu bilirsek; ne yapmamız gerektiğini ve nasıl yapacağımızı iyi değerlendirebiliriz.”
Stratejik Planlamanın Esasları (SWOT-Durum Analizi)
“Hedefler geleceği belirlemez; hedefler ancak geleceği oluşturmak için kuruluşun kaynaklarını ve enerjisini yönlendirmenin araçlarıdır” Peter Drucker
Stratejik planlama yapabilmek, hedeflenen başarılara ulaşabilmek için, iyi bir planlamanın gerçekleştirilebilmesi gerekir. Bu da ancak mevcut durumun iyi analiz edilmesi ve tanımlanması ile mümkündür. Bu kapsamda kurulması ya da geliştirilmesi planlanan sisteme ilişkin iç ve dış çevrenin değerlendirilerek analiz edilmesi, stratejik planlama sürecinin önemli bir bölümünü oluşturmaktadır. Bir yapıya etki eden iç çevre faktörleri genellikle güçlü ve zayıf yanlar, dış çevre faktörleri de imkânlar ve tehditler olarak sınıflandırılabilir. Stratejik çevrenin bu şekilde analiz edilmesi SWOT Analizi olarak tanımlanır. Yapılan analiz sonucunda da oluşturulacak plana ilişkin ilk izlenimler, bir stratejik görüşle ortaya konulmaktadır.